Espainiak, Europar Batasuneko kidea izanez, haren eremu guztian parte hartzen du, segurtasuna barne, batez ere kontua izaten bada gero eta ageriago dagoela barneko segurtasuna kanpotik bermatzen hasten dela.

2009ko abenduaren Lisboako Hitzarmena indarrean jartzean, Europa Batasuna pertsonalitate juridiko propioa duen nazioarteko erakundetzat onartuta izan zen azkenean. Batasunaren zutabezko eraketa ezabatu egin zen. Lehengo hirugarren zutabeak, zigor arloan elkarlan polizial eta judiziala izenekoak, Europar Batasunaren Funtzionamenduko Hitzarmenean izenburu bakarra dauka orain “Askatasun, Segurtasun eta Justiziako Esparrua” deiturikoan, bost kapituluetan antolatuta:

• Xedapen orokorrak.
• Mugetako kontrolei buruzko politikak.
• Asiloa eta immigrazioa.
• Elkarlan judiziala y zibila.
• Elkarlan poliziala.

Kanpoko eta Segurtasun Komuneko Politika, lehengo Batasunaren bigarren zutabea, Lisboako Hitzarmenaren V tituluan jasota dago eta orain ere berariazko arau eta prozedurek arautzen dute.

Lisboako Hitzarmena indarrean jartzearekin batera, Europar Kontseiluak urte anitzetako programa onartu zuen, Estokolmoko programa ezagututa, Europar Batasunean askatasun, segurtasun eta justiziako eremua garatzea lortu  duena.

Lisboako Hitzarmenak sartutako aldaketen ondorioz, eta aipatutako Programaren garapenaz, aldaketa garrantzitsuak gertatzen ari dira barne segurtasunaren arloan (Askatasun, Segurtasun eta Justiziako eremua). Horrexegatik, Guardia Zibilak daki Europar Batasunean elkarlanaren esparruan ekimen berriak sakondu eta martxan ipini behar dituela. Horretarako, egun ordezkariak ditu Agentzia Europar hauetan:

• Mugetako Agentzia Europarra (FRONTEX): Batasunaren Estatu kideen kanpoko mugetako kudeaketa integrala hobetzea xede duen Batasun Europarraren (EB) agentzia da. Egoitza Varsovian dago. Nahiz eta Estatu kideak kanpoko mugak kontrolatzeaz eta jagoteaz arduratzen diren, Agentziak muga hauen kudeaketari lotutako erkidegoko neurriak ezartzea errazten du. Gaur egun Guardia Zibilak Kidegoaren hiru kide ditu SNE (Second National Expert) lan eginez Agentzian, adituetako mailan.

  Gainera, mugetako poliziaren funtzioan, Guardia Zibilak itsasertz eta mugetako Itsaso-zaintzarako Koordinazio-zentroko gaitasun berriak aurkeztu ditu. Unitate honetatik administrazioek, Lehor, Aire eta Itsasoko armadek barne, itsasoan mugak babestearen eremuan erabiltzen dituzten baliabideak koordinatzen dira. Halaber, Espainiako Nazioarteko Koordinazioko Zentroa (ICC, gaztelaniaz) kanpoko mugetako kontrolerako Europar Batasunaren erakundearen (FRONTEX) barruan dago

• EUROPOL: Poliziako Europar Bulegoa (Europol) delituzko ekintzei buruzko informazioa Europa osoan erabiltzeko sortu zen 1992an. Egoitza Hagan dago, Herbeheretan, eta langileen artean Justiziari lotutako erakunde nazionaleko ordezkariak daude: poliziak, aduanako agenteak, immigrazioko zerbitzuetakoak, etab. Europolaren Administrazio-kontseiluak Europar Batasunaren herrialde bakoitzaren ordezkari bat du.  EBren Estatu kideek estu eta eraginkorki kooperatzen laguntzea du xedea, nazioarteko delinkuentzia eratua prebenitzeko eta jazartzeko.

• CEPOL: Poliziako Europar Ikastetxean goi mailako funtzionario polizialak biltzen dira delinkuentziaren aurkako borrokan mugetatik hartarako elkarlana sustatzeko eta segurtasun eta ordena publikoa mantentzeko xedez. 2005an sortu zen Batasun Europarraren Agentzia (EB) eta CEPOLeko Idazkaritza Bramshill-en  (Erresuma Batuan) dago. CEPOLek 80 eta 100 kurtso, seminario eta hitzaldi arte antolatzen ditu urtean. Ekintzak, gai anitzei buruzkoak, Estatu kideetako prestakuntza polizialeko zentro nazionaletan egiten dira.

Agentziez gain, Guardia Zibilak datozen lan-taldeetan parte hartzen du:

•  Barne Segurtasuneko Batzordea (COSI, gaztelaniaz). COSI 2010 eko, otsailaren 25an sortu zen, Batasun Europarraren Presidentzia Espainiaren menpean, eta Lisboako Hitzarmenak zehaztutako norabideei jarraituz.  Barne segurtasunari buruz EBren estatu kideen jarduera operatiboen koordinazioa areagotzea du xede.

• CIREFI. Mugak igarotze eta immigrazioari buruzko informazio, hausnarketa eta trukatzeko zentroa. Zentro honen xedea Estatu kideei legezko immigrazioari lotutako gaiak zehatz-mehatz ikasten laguntzea da lege aurkako immigrazioaren eta pertsonen trafikoan lan egiten duten sareen kontra borrokatzeko, agiri faltsifikatuak eraginkortasun handiagoz nabaritzeko eta herrira bidaltzeko neurriak hobetzeko.

• OLAF. Iruzur aurkako borrokarako bulego europarra. OLAF-ek erkidegoko araudiak eta hirugarren herrialdeekin indarrean dauden hitzarmenek Batzordeari emandako ikertzeko eskumen guztiak erabiltzen ditu, iruzur, ustelkeriari eta Europar Komunitatearen finantza-interesei eragiten die beste edozein lege aurkako ekintzaren kontrako borroka indartzeko.

Gaur egun Instituzioak parte hartzen duen beste lan-talde batzuk hauek dira: Elkarlan Poliziala, Terrorismoa, Diziplina anitzetako Krimen Eratua, Informazioaren Trukea, Europoleko Administrazio Batzordea, Delinkuentzia Prebenitzeko Sare Europarra, Frontex-eko Administrazio Batzordea, Mugak eta Mugak-Lan Agiriak.

Guardia Zibilak ere Batasun Europarraren dagoeneko martxan dauden programetan hartzen du, adibidez, SIS-SIRENE: estradizioko eraginetarako atxilotzeko bilatzen diren pertsonen deskribapenak (seinalamenduak deituta) dituen datu-basea edo fitxategia da. SIRENEren bulegoak sortu ziren alderdi guztiei kontaktuko puntu bakarra eta etengabeko sarbidea emateko asmoz, SIS funtzionamendua ahalbide dezan. Denek elkarrekin zehaztutako komunikazio sistema batua dute, SISNET izenekoa.

Beste aldetik, eta Batasunaren zenbait programa finantzatuta, Guardia Zibila lan egiten ari da hurrengo egitasmoetan:

• Terrorismoa prebenitzeko eta borrokatzeko lehergailuen kontrol eta babeseko sistema (SCPLYT). Egitasmo honek, Espainia buru eta Guardia Zibilaren Armen eta Lehergailuen Interbentzio Zentralaren koordinaziopean, lehergailuen merkaturatze europarrean segurtasuna hobetzea ahalbidetuko duen sistema informatiko bakar eta koordinatua ezarriko du. Alemania, Espainia, Frantzia, Erresuma Batu eta Italiako ordezkariak ditu, haien artean lehergailuak kontrolatzeko edo informatikako teknikoak edo terrorismo aurkako Lan-taldearen kideak. EBk finantzatzen du eta, are garrantzitsua, enpresa merkaturatzaileek jasan behar izango dituzte administrazio zamak murriztea ekarriko du.

• IPA Programak. 2007-2013ko aldirako, aurre-itsaspenaren tresna (IPA) Europar Batasunan sartzeko  herrialde hautagaiak laguntzeko finantza tresna bakarra da eta dauden aurre-itsaspenaren laguntzak ordezkatzen ditu (PHARE programa, CARDS, MEDA). Programa hauetan oinarrituta, herrialde hautegietako instituzio polizialak laguntzeko sistemak ezartzen dira erkidegoko ondarea eta EBaren polizien funtzionamenduko sistemak integratzeko laguntza emateko asmoz twinnings edo senidetzearen deiturikoen bitartez edo herrialde hauetara adituak bidaliz

• TAIEX Programak. EBaren laguntza instituzionaleko tresna. Europar Batzordearen Zabaltzeko Zuzendaritza Nagusiak kudeatutako tresnetako Informazioko Laguntza Teknikoa eta Trukea da. TAIEXak herrialde kideei EBaren legedia hurbiltzean, ezartzean eta betetzean laguntzen die. Programa hauen pean egindako seminario eta tailerren bidez EBaren jarduketa onak beste herrialde batzuei zabaldu nahi diete.

Horretaz gain, Guardia Zibilak “Europe-Aid”eko Bulegoaren Zuzendaritza Nagusian ordezkaria du, aditu nazional gisa. Europarid Elkarlana Europar Batzordearen Zuzendaritza Nagusia da eta mundu osoan garapenerako laguntza ematen du. Afrika, Karibe eta Pazifikoko herrialdeentzako garapenerako eta bestelako eskualde eta herrialdeentzako kanpoko harremanetarako estrategiak eta politikak burutzen ditu. Haren eginkizun nagusia Europar Batzordearen kanpoko laguntzako tresnak hartzaileekin elkarlan estuz martxan jartzea da.

Kanpoko segurtasunari dagokionez, edo Segurtasun komuneko Kanpoko Politika (PESC, gaztelaniaz), Guardia Zibilak gogoz parte hartzen du Europar Batasuna buru duten krisiak kudeatzeko misioetan.

Guardia Zibilak Kanpoko Ekintzako Konpainia CRAEX du, Sevillan kokatuta, eginkizun hauetarako langileen erabilgarritasuna handitzeko asmoz. Izan ere, Guardia Zibilaren Ofizial bat Planifikazio polizialeko Unitatean dago,  Europar Batasunaren Batzordearen Idazkaritza Nagusian, eta beste Ofizial bat krisien kudeaketa zibileko arloan koordinazio lanetan dago, Europar Batasunean Espainiak duen Ordezkaritza Iraunkorrean.

EBaren operazioez eta misioez gain, Guardia Zibilak CIVCOM (Krisia Kudeatzeko aspektu zibiletarako batzordea) bezalako lan taldeetan parte hartzen du: berariazko eginkizuna Ordezkari Iraunkorren Batzordeari  (COREPER) jakinaraztea da eta Segurtasuneko Batzorde Politikoari eta Batzordeari bestelako organoei krisia kudeatzeko aspektu zibilei buruz informazioa ematea, iradokizunak eskaintzea eta aholkatzea ere bai.

Azkenik, nabaritzekoa da guardia zibil bat Europar Batasunaren Kokapen Zentroan, Bruselan, dagoela, EBaren misio polizialak kontrolatzen eta koordinatzen dituzten lekuan. 

Europar eremuan ere, baina Europar Batasunaren instituzioetatik aparte, garrantzitsua da aipatzea Guardia Zibilaren Kidego OSCEn parte hartzen duela, hau da, Europako Segurtasun eta Elkarlanerako Erakundean, Vienan dagoen egoitzan Teniente Koronel baten lanaren bidez.

Gure eremu gertueneko elkarlan poliziari dagokionez, derrigorrezkoa da FIEP aipatzea, Estatutu Militarrak duten Europako eta Mediterraneoko Poliziako Indarren eta Jendarmerien elkartea. Elkarte hau 1993 urtean sortzen hasi zen Frantziako Jendarmeria Nazionaleko, Italiako Carabinieriko Armako eta Guardia Zibileko Zuzendari/Komandante Nagusien bilera batean, eta 1994 Espainian eratu zen behin betirako Guardia Zibilaren sorreraz 150 urteurrenarekin batera. Honezkero, zabaldu egin da: 1996an Portugaleko Guardia Errepublikanoa sartu zen, 1.998an Turkiako Jendarmeria, 1.999an Marokoko Errege Jendarmeria eta Herbehereetako Marechaussée. Gero Errumaniako Jendarmeria sartu zen.

Hauek dira Elkarte honen xedeak: parte hartzen duten instituzioen arteko harremanak erraztea da ezarritako erlazioak eta loturak jarraitzeko eta indartzeko asmoz, elkarlan polizialari buruzko ideia berritzaile eta aktiboak sustatzea, elkarrekiko elkartasuna indartzea, kanporainoko antolaketa eta eraketaren ereduak handitzea, gaurko Nazioarteko Hitzarmenen eta arau nazionalen arabera, informazioa eta esperientziak trukatzea ebatziz.

Guardia Zibila dagoen beste erakundea INTERPOL da, nazioarteko erakunde polizia handiena, 188 herrialde kideek osatuta. 1923an sortu zen eta mugetatik haratago elkarlan polizia errazten du, nazioarteko delinkuentzia prebenitzen edo jagoten lan egiten duten erakunde, agintari eta zerbitzu guztiak lagunduz ere bai.

Azkenik, esatekoa da Kidegoaren Ofizial bat Nazio Batuetan, New Yorken, dagoela Bakearen Operazioetako Sailean DPKO (ingelesez) parte hartuz. Guardia Zibilak Nazio Batuetako agindupean eginkizun zibil anitzetan parte hartzen du.